محال است که در دیجیتال مارکتینگ و زیرشاخههای آن، مهارت کافی داشته باشید و بیکار بمانید!
برای اثبات این ادعا هم کافیست همین الان، در سایتهای کاریابی کلمهٔ دیجیتال مارکتینگ را جستوجو کنید؛ لیستی بلندبالا از آگهیهای استخدام را میبینید که همگی بهدنبال نیروی ماهر در حوزهٔ دیجیتال مارکتینگ هستند.
کسبوکارها برای حضور پررنگ در فضای دیجیتال (اینترنت) و رشد کسبوکارشان، همیشه به بازاریابی با ابزارهای دیجیتال احتیاج دارند.
چه کسی این کار را انجام میدهد؟ دیجیتال مارکترها!
شما هم اگر دنبال مهارتی هستید که کمکتان کند به بازار کار وارد شوید و درآمد خوبی داشته باشید، از آن طرف هم شغل جذابی باشد تا صبحها موقع سرکاررفتن زمینوزمان را مقصر این مصیبت بزرگ (😁) ندانید، شغل دیجیتال مارکتر برای خودتان ساخته شده است!
در این راهنما، یادمیگیریم که چگونه دیجیتال مارکتر شویم و با همهٔ مقدماتی که برای طی این مسیر لازم است، آشنا میشویم.
اگر موافقید بحثمان را با تعریفی از دیجیتال مارکتر و وظایف او شروع کنیم.
دیجیتال مارکتر کیست و چه وظایفی دارد؟
«از صبح تا شب به صفحهٔ مانیتور زُل زده و یه چیزایی رو کلیک و تایپ میکنه؛ معلوم نیست داره چیکار میکنه»!
این تصوری است که گروهی از مردم عادی، از یک دیجیتال مارکتر دارند! اما نمیدانند که او، پشت همان کلیکها و تایپکردنها، کسبوکار را به فروشهای چند میلیاردی نزدیک میکند!
اگر بخواهیم یک تعریف ساده و سرراست از دیجیتال مارکتر (یا کارشناس دیجیتال مارکتینگ) داشته باشیم میتوان اینطور گفت:
دیجیتال مارکتر کسی است که تلاش میکند با ابزارهای دیجیتال (مثل اینترنت و شبکههای اجتماعی)، فروش یک کسبوکار را افزایش دهد.
به عبارت دیگر، کارشناس دیجیتال مارکتینگ با داشتن مجموعهای از مهارتها و تسلط بر ابزارهای دیجیتال، وظیفهٔ رشد (رشد آگاهی از برند، رشد تعداد مشتریها، رشد فروش و…) یک کسبوکار را در فضای آنلاین برعهده دارد.
یک دیجیتال مارکتر باید تمام کانالها و ابزارهای بازاریابی را مثل کف دستش بشناسد، در تحلیل و آنالیز دادهها مسلط باشد و آشنایی و مهارت کافی با زیرشاخههای دیجیتال مارکتینگ داشته باشد.
گفتیم زیرشاخههای دیجیتال مارکتینگ؛ در یک دستهبندی کلی، میتوان چند زیرگروه اصلی برای دیجیتال مارکتینگ ترسیم کرد:
- بازاریابی شبکههای اجتماعی (SMM)؛
- بازاریابی محتوایی؛
- بهینهسازی موتورهای جستوجو (SEO)؛
- تبلیغات دیجیتال؛
- بازاریابی ایمیلی؛
- موبایل مارکتینگ.
📌 نکتهٔ مهم: این دستهبندی، فقط قطرهای از دریای مارکتینگ است! هرکدام از این زیرگروهها، خودشان به زیرشاخههای مختلفی هم تقسیم میشوند و نمیتوان مرزبندی دقیقی بین آنها تعیین کرد.
با این حساب یک دیجیتال مارکتر حرفهای باید مولتی تسک (همهفنحریف) باشد؛ یعنی در شاخههای مختلف مارکتینگ، اگر متخصص نیست، حداقل آشنایی کافی داشته باشد. مثلاً در کنار شناخت و تسلط بر زیروبم ابزارهای بازاریابی، سئو و ابزارهای آن را هم بشناسد و دستی بر تولید محتوا هم داشته باشد.
📌 پیشنهادی دوستانه: همهکارهٔ هیچکاره نباشید! قطعاً متخصصبودن در همهٔ این شاخهها غیرممکن نیست؛ اما بهتر است یکی از زیرشاخههایی را که به علایق شما نزدیک است، انتخاب و مسیر شغلیتان را در همان ادامه دهید.
یک روز کاری دیجیتال مارکتر، شامل کارهای نظارتی و تحلیلی، هدفگزاری، تعامل با مخاطب و طراحی کمپینهای مختلف میشود.
اگر دقیقتر بگوییم، وظایف دیجیتال مارکتر عبارتند از:
- هدفگزاری و تجزیهوتحلیل عملکرد کانالهای مختلف بازاریابی؛
- نظارت و آنالیز نتایج دادهها (دادههایی که از طریق ابزارهای بازاریابی به دست میآورید)؛
- تدوین استراتژی مارکتینگ؛
- اجرا و نظارت بر کمپینهای مختلف بازاریابی (بازاریابی محتوایی، ایمیلی، ارجاعی، برند مارکتینگ، بازاریابی ویدئویی،اینفلوئنسر مارکتینگ و…)؛
- پیادهسازی و نظارت بر اجرای کمپینهای سئو؛
- ایجاد یک طرح مدون برای استفاده از رسانههای اجتماعی؛
- اجرای کمپینهای تبلیغاتی؛
- ارتباط و تعامل با مشتریان؛
- طراحی سایت؛
- انجام کیورد ریسرچ (تحقیق کلمات کلیدی)؛
- هماهنگی و مدیریت کمپینهای دیجیتال و اعضای تیم (سرپرست دیجیتال مارکتینگ).
اینها قسمتهای مهمی از مسئولیتهای یک دیجیتال مارکتر در حالت ایدئال است؛ البته بسته به ابعاد کسبوکار، این تسکها متغیر هستند.
مثلاً در یک شرکت بزرگ، ممکن است فقط تعدادی از این کارها را به دیجیتال مارکتر بسپارند و بعضی از این مسئولیتها مثل کیورد ریسرچ یا تدوین استراتژی شبکههای اجتماعی برعهدهٔ کارشناس محتوا و کارشناس شبکههای اجتماعی باشد.
برای اینکه بتوانید به نحو احسن از پس این وظایف بر بیایید، باید یکسری مهارتها را یاد بگیرید. چه مهارتهایی؟
در بخش بعد به این سؤال پاسخ میدهیم.
مهارتهای اساسی برای دیجیتال مارکترشدن
در پاسخ به سؤال «چگونه دیجیتال مارکتر شویم»، یکی از جوابها کسب مهارتهای ضروری است. این مهارتها به دو دسته تقسیم میشوند؛ تعدادی از آنها مهارتهای فنی و تخصصی هستند که زیربنای این موقعیت شغلی را میسازند.
تعدادی هم مهارتهای عمومی هستند که دانستن آنها شما را یک سروگردن از بقیهٔ همکارانتان بالا میبرد!
مهارتهای عمومی
تواناییهای عمومی شامل مهارتهای تحلیلی، مدیریتی و ارتباطی زیر هستند:
- توانایی تحلیل و بررسی
همهٔ دیجیتال مارکترها با ابزارهای بازاریابی آشنایی دارند؛ اما فقط حرفهایها توانایی تحلیل و آنالیز نتایج به دست آمده از این ابزارها را دارند.
شما در تمام مراحل دیجیتال مارکتینگ، از تحقیقات بازار گرفته تا تدوین استراتژی و مشخصکردن نتایج کمپینهای اجراشده، به مهارتهای تحلیلی نیاز دارید.
تحلیل دادههای بازاریابی به شما کمک میکند نقاط ضعف و قوت کسبوکار را بشناسید و تلاشهای بازاریابیتان را بهینه کنید.
- مهارت تحقیق و ریسرچ
برای اینکه بازار و مخاطب هدفتان را بشناسید و رفتار مخاطب را درک کرده و فرصتهای رشد را شناسایی کنید، باید مهارتهای ریسرچ و پژوهش را در خود تقویت کنید.
مثلاً تحقیقاتی که برای بهدستآوردن اطلاعات بازار هدف انجام میشود، برای چیدن استراتژی بازاریابی ضروری است.
- کار تیمی، برنامهریزی و مدیریت پروژه
دیجیتال مارکتینگ کاری تیمی است و اغلب پروژههای آن در فازهای چندگانه، طراحی شده و مرحلهبهمرحله اجرا میشوند؛ ایجاد خلل در هر کدام از این مراحل، کلیت پروژه را با اشکال مواجه میکند.
پس باید در عین نظم فردی، در همکاری با تیم هم نظم و برنامهریزی دقیقی داشته باشید و خود را با تغییرات پیش رو وفق دهید.
مهارتهای تخصصی
مهارتهای فنی و تخصصی، همانهایی هستند که دانستن آنها برای قدمگذاشتن به وادی دیجیتال مارکترها واجب و ضروری است. این مهارتها عبارتند از:
- تسلط بر ابزارهای دیجیتال مارکتینگ (ابزارهای مدیریتی و تحلیلی)
ابزارها عصای دست دیجیتال مارکترها هستند و اصلیترین مهارتی که یک مارکتر باید داشته باشد، شناخت و توانایی کارکردن با این ابزارهاست.
یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید تسلط کافی در استفاده از ابزارهای تحلیلی مثل گوگل آنالیتیکس، گوگل دیتا استودیو، هاتجر (hotjar)، گوگل سرچ کنسول و ابزارهای مدیریت پروژه مثل ترلو و گوگل شیت و … را داشته باشد.
ابزارهای تحلیلی، دست راست شما هستند! این ابزارها کمک میکنند میزان موفقیت کمپینهای بازاریابی را ردیابی کرده و KPIهای مربوط به ترافیک ارگانیک، نرخ تبدیلها، نرخ کلیک، موقعیت و رتبهٔ محتوا، مشکلات فنی سایت و موارد دیگر را شناسایی و اندازهگیری کنید.
- سئو
به زبان ساده، سئو (بهینهسازی موتورهای جستوجو)، شامل تکنیکهایی است که باعث میشود رتبهٔ وبسایت در صفحات نتایج جستوجو بهتر شود.
وقتی سایتی در صدر نتایج جستوجو قرار بگیرد، افزایش بازدید و ترافیک ارگانیک باکیفیت روانهٔ سایت میشود.
دیجیتال مارکترها، نه به اندازهٔ کارشناسان سئو، ولی بهاندازهای که بتوانند گلیم خودشان را از آب در بیاورند باید با مفاهیم سئو آشنایی داشته باشند.
مثلاً شاید در جایی لازم باشد شما محتوای سایت را بهینه کنید؛ باید از پس خودتان بر بیایید!
- تولید محتوا
بازاریابی محتوایی از مهمترین قسمتهای دیجیتال مارکتینگ است و برای افزایش آگاهی از برند، تولید لید و تبدیل این لیدها حیاتیست. در بازاریابی محتوایی، اولین و مهمترین مهارت، تولید محتواست.
هرچند در اغلب کسبوکارها وظیفهٔ تولید محتوا بر عهدهٔ کارشناس محتواست، نه دیجیتال مارکتر؛ اما به هر حال لازم است که محتوا را بشناسید، دستی بر قلم هم داشته و بر تولید پستبلاگها، اینفوگرافیکها و محتوای شبکههای اجتماعی مسلط باشید.
مثلاً اگر بهعنوان یک دیجیتال مارکتر از شما خواستند مقالهای با موضوع «چگونه کارشناس دیجیتال مارکتینگ شویم» تهیه کنید، باید از عهدهٔ انجام این کار نیز برآیید!
- اجرای کمپینهای تبلیغاتی دیجیتال
تبلیغات در شبکههای اجتماعی، تبلیغات گوگل (Google Ads) و تبلیغات کلیکی (PPC) مهمترین کانالهای تبلیغات دیجیتال هستند.
تبلیغات دیجیتال، ستون بازاریابیاند. بهعنوان یک دیجیتال مارکتر، باید انواع کانالهای تبلیغاتی و چموخم اجرای کمپینهای تبلیغاتی را بشناسد.
این هم از مهارتها!
تا اینجا فهمیدیم دیجیتال مارکتر چه وظایفی دارد و چه تواناییهایی باید داشته باشد و کموبیش متوجه شدیم که چگونه دیجیتال مارکتر شویم.
در بخش بعدی راجع به مسیر مارکترشدن بیشتر توضیح میدهیم.
چگونه به یک دیجیتال مارکتر موفق تبدیل شویم؟ (۵ گام اساسی)
برای دیجیتال مارکترشدن فقط داشتن مهارت کافی نیست؛ برای رشد و پیشرفت در این موقعیت شغلی، ۵ مرحلهٔ دیگر هم باقی مانده که باید آنها را پشت سر بگذارید!
۱. مطالعهٔ شخصی
بدون اغراق، مطالعهٔ مداوم، کلید موفقیت در دیجیتال مارکتینگ است! مطالعهٔ شخصی چراغ اول را برای شما روشن میکند و تقریباً هیچ هزینهای برای شما ندارد؛ چون منابع رایگان بیشماری وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید و دانش خود را در این رابطه گسترش دهید.
اولین قدم برای مطالعه در بین این منابع بیشمار، پیداکردن منابع بهروز، موثق و معتبری است که توسط افراد متخصص و باتجربه تهیه شدهاند.
کانالهای یوتیوب، ایبوکهای رایگان و بلاگهای معتبری که در حوزهٔ دیجیتال مارکتینگ مقالات بهروز منتشر میکنند، برای شروع مطالعه، گزینههای مناسبیاند.
بلاگهای زیر چند نمونه از منابع مفید برای مطالعه دربارهٔ دیجیتال مارکتینگ هستند:
اگر شما هم بلاگهای مفید دیگری میشناسید، در بخش نظرات اضافه کنید.
۲. شرکت در دورههای آموزشی یا بوتکمپ
بعد از اینکه اطلاعات اولیه و مباحث تئوری را یاد گرفتید و با مفاهیم مقدماتی دیجیتال مارکتینگ آشنا شدید، باید سراغ آموزشهای جامع و تخصصیتر بروید. در این مرحله، شرکت در بوتکمپها و دورههای آموزشی بهشدت توصیه میشود!
📌 نکتهٔ پرانتزی: بوتکمپها، دورههای فشردهٔ آموزشی، پروژهمحور و عملی هستند که با آموزش بهکارگیری دانش تئوری، کمکتان میکند وارد بازار کار شوید.
با گذراندن دورههای دیجیتال مارکتینگ، با یک تیر چند نشان میزنید؛ هم مهارتهایتان را ارتقا میدهید، هم شبکهسازی میکنید.
از همه مهمتر،گذراندن این دورهها، یک امتیاز مثبت در رزومهٔ شماست.
اگر دنبال یک دورهٔ جامع دیجیتال مارکتینگ به زبان فارسی هستید که سیر تا پیاز مفاهیم دیجیتال مارکتینگ را بهصورت تئوری و عملی آموزش دهد، دورهٔ تئوری تا تجربهٔ دیجیتال مارکتینگ نووا یکی از بهترین گزینههای روی میز است!
البته این بهترینبودن، فقط در حرف نیست! دورهٔ دیجیتال مارکتینگ نووا با داشتن مزایایی مثل:
- بیش از ۱۷۵ ساعت کلاس آنلاین؛
- جامعترین و بهروزترین سرفصلها و محتوای آموزشی؛
- آموزش عملی تمام ابزارها و تکنیکهای دیجیتال مارکتینگ؛
- ارتباط مستقیم با منتورها و اساتید برجستهٔ دیجیتال مارکتینگ؛
- حمایت و تضمین کاریابی برای فارغالتحصیلان برتر این دوره؛
- ارائه مدرک رسمی و قابل ترجمه.
در نمونه ویدیوی زیر نظر یکی از دانشجویان از دورهٔ نووا را خواهید شنید:
https://academy-nova.com/wp-content/uploads/2021/09/Ghader-Nova-1.mp4
این دوره رایگان نیست؛ اما قطعاً ارزش حقیقی آن از قیمت فعلیاش بیشتر است؛ چون حاصل سالها دانش و تجربهٔ بیش از ۲۰ متخصص کارکشته، در یکجا جمع شده و به شما ارائه داده میشود.
۳. استخدام بهصورت کارآموز یا فریلنسر
بعد از گذراندن دورههای آموزشی، آماده هستید که بهصورت کارآموز یا فریلنسر، کارکردن روی پروژههای کوچک را استارت بزنید. حالا از کجا پروژه بگیرید؟
اگر به سایتهای فریلنسری مثل پونیشا و کارلنسر سر بزنید، پروژههای فریلنسری متنوعی در زمینهٔ دیجیتال مارکتینگ پیدا میکنید.
شاید در اولین پروژهها پول خوبی دستتان را نگیرد؛ اما این بهایی است که در ازای کسب تجربه میدهید! حداقلش این است که با کارکردن روی این پروژههای کوچک، اصول عملیای را یاد میگیرید که در کمتر کتاب و وبلاگی به آن پرداخته شده است.
📌 نکته: اگر بهقدر کافی به مهارتهای عملی و تخصصی خودتان ایمان دارید، از مرحلهٔ کارآموزی بگذرید و مستقیماً وارد عمل شوید!
۴. تمرین، انجام پروژههای متعدد و یادگیری مداوم
تمرین، یادگیری مداوم و بهروز نگهداشتن دانشتان، آنقدر مهم است که اگر آن را جدی نگیرید، بهناچار باید از جرگهٔ دیجیتال مارکترها کنارهگیری کنید!
هر روز ابزارها و تکنیکهای جدیدی در دیجیتال مارکتینگ ایجاد میشود؛ پس حتی دیجیتال مارکترهای حرفهای هم اگر یادگیری مستمر را در دستور کار خود قرار ندهند، بعد از مدتی مجبورند با دنیای مارکتینگ خداحافظی کنند!
بنابراین سعی کنید پیوسته مهارتهایتان را تقویت کنید، میل به تحقیق و یادگیری و آموزش را در خود پرورش دهید و با دیجیتال مارکترهای دیگر در ارتباط باشید.
۵. آپدیت رزومه و استخدام با شرایط بهتر
مرحلهٔ آخر هم که نیاز به توضیح ندارد! نگفته هم روشن است که هر چه تجربه و مهارتهای بیشتری کسب کنید و در شاخههای دیجیتال مارکتینگ عمیقتر شوید، فرصتهای شغلی بهتر و درآمد بیشتری هم نصیبتان میشود.
خب، تا اینجا همه چیز را دربارهٔ اینکه چگونه دیجیتال مارکتر شویم، فهمیدیم؛ فقط یک سؤال باقی میماند:
آیا دیجیتال مارکترشدن کار سختی است؟
هیچکس دیجیتال مارکتر به دنیا نیامده یا یکشبه متخصص دیجیتال مارکتینگ نشده است! پس اگر انتظار دارید در زمانی کوتاه و با خواندن چند مقاله و کتاب، دیجیتال مارکتر شوید، خیالی باطل است!
دیجیتال مارکتینگ حوزهٔ بیکرانی است و آموختن و یادگیری در آن انتها ندارد. همین عامل باعث میشود که حرفهای سخت به نظر برسد؛ ولی برای کسی که عاشق هر روز یادگیری است، کاری لذتبخش است.
اگر از راهی که در این مقاله برای شما ترسیم کردیم، پلهپله جلو بروید و در کنار دانش تئوریتان، مهارتهای عملیتان را هم ارتقا بدهید، در عین سخت بودن مسیر شیرینی خواهید داشت!
قدم اول دیجیتال مارکترشدن را محکم بردارید!
اگر از من بپرسید، میگویم سختترین قسمت دیجیتال مارکترشدن، برداشتن اولین قدم و استارت ماجراست؛ اگر همان اول باقدرت شروع کنید و از یک راهنما و کارشناس کاربلد کمک بگیرید تا مسیر درست را نشانتان دهد، بقیهٔ مسیر تقریباً سراشیبی است!
سعی کردیم در این مقاله با بررسی جوانب مختلف، به سؤال چگونه دیجیتال مارکتر شویم پاسخ کاملی بدهیم. با این حال اگر هنوز سؤال بیپاسخی ذهنتان را درگیر کرده، در بخش نظرات برای ما بنویسید تا به آنها پاسخ دهیم.
منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم!
سوالات متداول:
- دیجیتال مارکتر کیست؟
دیجیتال مارکتر کسی است که با کمک ابزارهای دیجیتال مثل اینترنت و شبکههای اجتماعی، باید فروش یک کسبوکار را افزایش دهد؛ در واقع یک دیجیتال مارکتر باید تمام کانالها و ابزارهای بازاریابی را بشناسد و به تحلیل و آنالیز دادهها مسلط باشد و آشنایی و مهارت کافی با زیرشاخههای دیجیتال مارکتینگ داشته باشد.
- شرکت در دورههای بوت کمپ چه مزیتی دارد؟
بوتکمپها چون بهصورت پروژه محور و عملی هستند، کمکتان میکنند که تجربه بیشتری کسب کرده و زودتر هم وارد بازار کار شوید.
منابع: rockcontent | springboard | prospects | reliablesoft | mastersindatascience