شاید قبل‌ترها زیاد این جمله را به شیوه‌های مختلف شنیده باشید:
نوشتنم شد شغل!
نوشتن نون و آب نمیشه و …
آیا هنوز در این دوره و زمانه کسی هست که نظرش همین باشد؟!
اگر امروزه کسی به شما بگوید که من به‌عنوان کارشناس محتوا در یک شرکت کار می‌کنم و درآمد خوبی هم دارم، آیا شوکه می‌شوید؟! معلوم است که نه!
ولی اینکه چگونه کارشناس محتوا شویم، مراحل و ملزوماتی دارد که باید یاد بگیریم و در آن استاد شویم.
حرف ما هم در این مقاله همین است؛ قرار است راه‌ورسم تبدیل شدن به کارشناس محتوا را بگوییم و چیزهایی که باید یاد بگیرید و چطور یاد گرفتنش را نیز توضیح دهیم.
اگر شما هم می‌خواهید سازوکار تبدیل شدن به یک کارشناس حرفه‌ای محتوا را بدانید، در جای درستی هستید! با نووا همراه باشید.
تولید محتوا چیست؟
محتوا به طیف وسیعی از اطلاعات گفته می‌شود که در قالب‌ها و پلتفرم‌های مختلف با هدفی خاص، بارگذاری می‌شوند.
این هدف در بیشتر مواقع برندسازی یا رسیدن به لیدهای باکیفیت برای افزایش فروش است. تولید محتوا یکی از اجزای مهم استراتژی‌های بازاریابی کسب‌وکارها است؛ این اهمیت تا آنجایی‌ست که از سال ۲۰۲۰، ۷۰ درصد از مارکتینگ در بازاریابی محتوا سرمایه‌گذاری شده است.
تولید کنندهٔ محتوا وظیفه دارد با دارا بودن سه شاخص جذابیت، درگیرکننده بودن و ایجاد تعامل، تلاش کند افراد را به‌سوی رسیدن به هدف برند بکشاند.
قالب‌های محتوایی از گذشته تاکنون تغییرات زیادی داشته است. مثلاً در گذشته استفاده از روزنامه و مجله برای بازاریابی محتوایی از معدود راه‌ها بوده و امروز وب‌‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیشترین وظیفه را در این حوزه دارند.
محتوا به‌طور کلی به دو دسته‌ٔ محتوای متنی و چندرسانه‌ای تقسیم می‌شود. ما در اینجا راجع‌به دسته‌ٔ اول صحبت می‌کنیم:
انواع محتوای متنی از قرار زیر است:
- پست بلاگ (مثل همین مقاله‌ای که در حال خواندنش هستید)
- رپورتاژ آگهی
- متن و سناریوی ویدیوها
- متن پادکست
- کپشن پست‌های شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام، فیسبوک،لینکدین و توییتر)
کارشناس تولید محتوا کیست و چه وظایفی دارد؟
اولین قدم برای آنکه بفهمیم چگونه یک تولیدکننده محتوا شویم این است که بدانیم این فرد دقیقاً کیست و چه جایگاهی در تیم دارد. کارشناس محتوا یکی از اعضای کلیدی تیم بازاریابی دیجیتال است؛ برای اثبات آن هم کافیست چیزی در گوگل جستجو کنید یا در شبکه‌های اجتماعی گشتی بزنید. کارشناس تولید محتوا تلاش می‌کند که با آماده کردن یک متن، برند را به هدف خاصی برساند.
تولیدکنندگان محتوا سخن‌گویان برند خود هستند.
اگر سری به آگهی‌های استخدام در سایت‌های کاریابی مثل جاب‌ویژن یا جابینجا و … بزنید، برای کارشناس محتوا یکسری شرح وظایف مشترکی هست که موارد زیر را شامل می‌شود. در واقع یک کارشناس محتوا باید یک تسلط نسبی به این وظایف داشته باشد:
- نگارش و ویرایش متون فارسی
- توانایی درک مطلب و ترجمه متون انگلیسی
- قابلیت تحقیق و جستجو در موضوعات مختلف
- بکار بردن فن کپی رایتینگ در نوشتن جملات ترغیب‌کننده
- تسلط به کارکردن با سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس
- تدوین تقویم محتوایی
- دانستن اصول سئو محتوا و بکارگیری آن در نوشتن مقالات سئومحور
- آشنایی با ابزارهای یافتن کلمات کلیدی
- آشنایی با نرم‌افزارها و برنامه‌های ویرایش عکس و فیلم
- توانایی تولید محتوا در قالب‌های مختلف مثل: مقاله یا پست بلاگ، پست شبکه‌های اجتماعی و …
به‌طورکلی نمی‌شود وظایف طبقه‌بندی‌شده‌ٔ ثابتی برای کارشناسان محتوا قائل شد. مثل این ضرب‌المثل انگلیسی که می‌گوید: «No two days are the same». یعنی هیچ دو روزی مثل هم نیست؛ یعنی‌تر اینکه ممکن است امروز به شمای کارشناس یک وظیفه محول شود و فردا وظیفه‌ای دیگر.
اما این‌طور هم نیست که یک کارشناس محتوا هر روز پا در هوا بماند تا یکی از راه برسد و کاری دستش دهد، بلکه حیطهٔ وظایفش مشخص است و بسته به نوع سازمان، ممکن است وظایف بیشتر یا کمتری به او محول شود.
بیشتر بخوانید: مهارت‌های لازم برای تولید محتوای متنی
چگونه به یک کارشناس تولید محتوا شویم؟
انتظارها به پایان آمد و رسیدیم به این مبحث شیرین که چگونه تولیدکننده محتوا شویم. برای تبدیل شدن به یک کارشناس محتوای کارکشته باید ترکیبی از استعداد و دانش و تلاش را داشته باشید. قسمت تلاش و استعداد را که گذاشتیم به عهده‌ٔ خودتان، اما در آن بخش دیگر کمکتان می‌کنیم.
در اینجا سه راهکار سهل ممتنع (یعنی چیزی که به ظاهر آسان و به باطن دشواری‌هایی دارد) را می‌گوییم. این سه راهکار کلید ورود به دنیای تولید محتواست:
۱. در نوشتن مهارت کسب کنید
اصلاً خوب نوشتن از کجا نشئت می‌گیرد؟! بعد از انتخاب کردن یک موضوع باید شروع کنید!
اینکه چطور شروع کنید، چطور ادامه دهید و چطور با مخاطب ارتباط بگیرید و تعامل برقرار کنید، بله در ابتدا دشوار است و ممکن است اصلاً دستتان روی کاغذ یا کیبورد نرود؛ ولی بالاخره باید در آن ماهر شوید!
برای خلق یک نوشته نیاز به یک بانک اطلاعاتی از واژه‌های مختلف دارید که راه‌حل دست پیدا کردن به آن، فقط خواندن و خواندن است.
هرچه دستتان می‌رسد بخوانید؛ ادبیات کلاسیک، قصه، کتاب‌های قدیمی، مجلات یا حتی محتواهای آنلاین. شما باید با تکیه‌کلام‌ها و ضرب‌المثل‌های روز هم آشنا باشید و حتی با مخاطبتان آشنایی فرهنگی پیدا کنید.
علاوه بر مطالعات عمومی، برای حرفه‌ای‌تر شدن در کارتان باید مطالعه‌ٔ تخصصی هم داشته باشید؛ یعنی مطالعه کردن راجع‌به صنعتی که در آن فعالیت می‌کنید.
راجع‌به چشم‌اندازها، اهداف، مخاطبان، شاخه‌های مختلف و …. با اطلاع پیدا کردن راجع‌به جزئیات آن صنعت در زمان نوشتن، دستتان بازتر است و آگاهی بهتری راجع‌به مخاطب دارید و همین باعث می‌شود متن شما گیرایی بیشتری داشته باشد و پربار باشد.
مطالعه بدون نداشتن خروجی، عادت خوب کتاب خواندن را بی‌ارزش می‌کند. خروجی می‌تواند مکالمه‌ای با یک دوست یا «نوشتن» باشد.
اگر در مرحله‌ٔ تمرین نویسندگی هستید، خلاصه‌ٔ کتاب‌هایی که می‌خوانید یا فیلم‌هایی که می‌بینید را در دفترتان یا -یک قدم جلوتر- در سایتی مثل ویرگول یا medium بنویسید. نوشتن و زیاد نوشتن تنها چیزی است که جولیا کامرون هم در کتابش «اثر هنرمند» تمرین‌های فوق‌العاده‌ای برای آن ارائه داده است.
در این ویدیو می‌توانید توصیه‌های جولیا کامرون را دربارهٔ صفحات صبحگاهی که بسیار به آن توصیه می‌کند، ببینید:
یک ایدهٔ عالی و تاثیرگذار در کسب مهارت نوشتن، تقلید کردن است!
تعجب نکنید. واقعاً همین‌طور است. تا زمانی که تقلید نکنید یاد نمی‌گیرید. افرادی حرفه‌ای پیدا کنید، بلاگ‌های درست‌وحسابی بخوانید یا حتی کتاب‌های داستان موردعلاقه‌تان را مطالعه کنید و بعد سعی کنید مثل آنها بنویسید. لحنشان را تقلید کنید، از کلمات پراستفاده‌شان بهره ببرید و به شیوه‌ٔ آ‌ها شوخی کنید! این شروع ماجراست. قرار نیست متن‌های تقلیدی شما چاپ و منتشر شود و قرار نیست با آن کلاه‌برداری کنید.
این همان تاتی‌تاتی کردن قبل از درست راه رفتن است.
این تکنیک را گرافیست‌های حرفه‌ای، عکاس‌های کارکشته یا نقاشان زبردست هم تجربه کرده‌اند. در واقع این قدم اول راه است و قرار نیست تا آخر مسیر با کفش تقلید راه بروید.
مسئله فقط این نیست که یاد بگیریم چگونه تولیدکننده محتوا شویم، بلکه مهم‌تر از آن تبدیل شدن به یک کارشناس محتوای کاربلد و حرفه‌ای است.
۲. آموزش ببینید
چگونه می‌شود که انتظار داشت یک شبه یا حتی یک ماهه کارشناس محتوا شویم؟ تولیدکنندگان حرفه‌ای محتوا، آموزش‌های زیادی دیده‌اند. همین اول بگوییم که الزاماً آموزش دیدن، با خرج کردن مقدار زیادی پول مساوی نیست. درست است که آموزش هزینه دارد؛ اما راه‌های ارزان یا رایگان زیادی هم هست که کمکتان می‌کند در راهی که انتخاب کرده‌اید سوسویی از نور ببینید و بعد آن را پرنور کنید.
کانال‌های یوتیوب زیادی هستند که می‌توانید آموزش‌های مقدماتی را در این زمینه ببینید. به‌خصوص اگر بتوانید از کانال‌های خارجی استفاده کنید، سطح یادگیری‌تان چند پله بالا می‌رود.
هاب اسپات هم در این زمینه یک کورس آموزشی خیلی خوب دارد که خیلی به دردتان می‌خورد و در آخر دوره مدرک تاییدیه هم اعطا می‌کند.
وبینارها و بلاگ‌های آموزشی هم که دیگر نیازی به معرفی و توضیح ندارند که چقدر می‌توانند در این مسیر همراهتان باشند.
اما به غیر از منابع رایگان، از هزینه کردن در این راه نترسید و آن را به چشم سرمایه‌گذاری ببینید.
در این ویدئو 9 راهکار برای آنکه در این کار موفق‌تر باشید، گفته شده:
۳. دست به عمل بزنید!
عالم بی‌عمل به چه کار آید؟!
حالا باید دنبال یک خروجی درست و حرفه‌ای باشید که با بهره‌گیری از دو مورد قبلی (مهارت نوشتن و آموزش دیدن)، به ثمر بنشانید. انتظاراتی که از خودتان دارید را در حد متعادل نگه دارید. هرچقدر هم که از نظر خودتان یا دوست و خانواده‌تان توانمند باشید، داشتن تجربه‌‌های حرفه‌ای‌تر به شما چیزهایی می‌آموزد که با نوشتن در خلوت یاد نمی‌گیرید.
می‌توانید در قدم اول از کاریابی به‌صورت فریلنسری استفاده کنید. هرچند در ابتدای کار احتمالاً دستمزد بالایی نگیرید؛ اما مطمئن باشید ارزشش را دارد. با این کار بدون آنکه استرس حضور در یک شغل جدید و در یک فضای جدید را با هم تجربه کنید، در فضای امن خانه به کسب تجربه می‌آموزید و در ابتدا حداقل درآمدی نیز خواهید داشت.
همچنین می‌توانید برای شرکت‌های معمولی‌تر رزومه بفرستید یا از آنها بخواهید به‌صورت کارآموزی همکاری داشته باشید. کارآموزی شما زود تمام می‌شود و آنچه برایتان می‌ماند دانش و تجربه‌ای فوق‌العاده است.
چیزی که در این مسیر باید بدانید این است: برای اینکه بتوانید یک تولیدکنندهٔ حرفه‌ای محتوا شوید میانبر و راه ساده‌ای وجود ندارد، بلکه باید یک چراغ دستتان بگیرید و در مسیری که کمی تاریک به نظر می‌رسد، قدم بردارید.
پیش بروید و تجربه کسب کنید!
اگر در طی این مسیر یک راهنمای خوب کنار شما باشد، هم زودتر و هم بی‌دردسرتر به مقصدتان می‌رسید.
این راهنما همیشه یک فرد نیست، بلکه می‌تواند آموزش‌های درستی باشد که می‌بینید، مطالبی باشد که می‌خوانید یا تجربه‌هایی باشد که کسب می‌کنید.
و در آخر اینکه اگر بخواهیم صادق باشیم باید بگوییم که:
تولیدکنندهٔ محتوا نمی‌شوید، مگر اینکه برای یادگیری و کسب مهارت وقت بگذارید. یعنی واقعاً وقت بگذارید!
آن چیزی که باعث می‌شود شما دلتان بخواهد برای چیزی وقت بگذارید چیست؟ پول؟ نه!! اشتیاق. بله! شما باید به خلق کردن، به نوشتن و داستان‌سرایی و یادگیری اشتیاق داشته باشید. شوق که باشد از زیر سنگ هم که شده چیزی برای یاد گرفتن پیدا می‌کنید.
راهی که ارزش سفر کردن دارد
شاید خیلی‌ها بگویند که خلق کردن محتوا ذاتی است و استعداد خاصی می‌خواهد و بدون داشتن این استعداد این راه تا ابد خاموش می‌ماند؛ اما تا زمانی که برای چیزی که اشتیاقش را دارید، وقت و انرژی بگذارید، هیچکس نمی‌تواند کارتان را زیر سؤال ببرد.
هر کسی برای آموختن هر مهارتی و رشد کردن در آن نیاز به زمان دارد. این زمان برای بعضی کوتاه‌تر و برای بعضی بلندتر است. آنچه اهمیت دارد، این است که سفر کردن در این راه را دوست دارید یا نه؟ کافیست کوله‌تان را آماده کنید، هرچه نیاز است را در آن بگذارید و راهی این سفر شوید. این سفر ارزشش را دارد؛ زیرا دنیا هرقدر هم که پیش برود و تکنولوژی هرقدر گسترش پیدا کند، یک کارشناس محتوای حرفه‌ای می‌تواند باعث درخشش یک کسب‌وکار شود. سفرتان را شروع کنید. از کجا معلوم؟ شاید در راه چند مسافر هم بزنید!
برای شما چه چیزی در این مسیر مبهم یا ترسناک است؟ منتظر دیدگاه و نظر شما هستیم.
سوالات متداول:
- وظیفهٔ تولیدکنندهٔ محتوا چیست؟
از مهمترین وظایف تولید کنندهٔ محتوا این است که با دارا بودن سه شاخص جذابیت، درگیرکننده بودن و ایجاد تعامل، تمام تلاش خود را بکند که افراد را به‌سوی اهداف برند ترغیب کند.
- چه اقداماتی برای تمرین نویسندگی می‌توانیم انجام دهیم؟
خوب است خلاصه‌ٔ کتاب‌هایی که می‌خوانید یا فیلم‌هایی که می‌بینید را در دفترتان یا در سایتی مثل ویرگول یا medium بنویسید. کتاب راه هنرمند از جولیا کامرون را بخوانید و تمرین‌هایش را انجام دهید. در کل تا می‌توانید بنویسید!
منابع: careers , resources, neil patel
